جاهای دیدنی تبریز و آدرس آن ها برای مسافران شهر تبریز بسیار مهم است؛ چرا که همگی علاقه دارند تا از جاهای دیدنی شهری که به آن سفر می کنند، بازدید کنند.
معرفی جاهای دیدنی تبریز به همراه عکس و شرایط بازدید آن ها هدف اصلی این مقاله است.
شهر تاریخی تبریز به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی‌اش و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، همواره یکی از مهمترین مراکز تجارت و بازرگانی آسیای غربی بوده است.
این شهر با طبیعت زیبا، کوهستان‌های فوق‌العاده و بخش‌های اطراف آن، جزو مقاصد گردشگری آذربایجان است.
در سفر به این منطقه، جاهای دیدنی تبریز که تعدادشان کم نیست را می‌توانید ببینید.
جهت آشنایی با جاهای دیدنی تبریز، با ما همراه باشید.
مقدمه:
نگاهی به میراث فرهنگی تبریز، مساجد، کلیساها و قلعه‌های خارق‌العاده شهر را به ما نشان می‌دهد.
هرچند که تاریخ و فرهنگ این شهر شاهد تاریخچه‌ی بسیاری است، اما جاذبه‌های دیدنی تبریز تنها به این موارد ختم نمی‌شود.
جاهای دیدنی تبریز در این شهر وجود دارد که حتما باید دیده شوند.
برخی از این جاذبه‌ها شامل بازارهای معروفی همچون بازار چای و بازار اول تبریز، باغ شهر و پارک‌های زیبا، موزه‌های مختلف از جمله موزه آذربایجان، موزه قرآن، موزه علوم و فناوری ایران، موزه مجازی صنایع دستی و ... میباشد.
همچنین، برج آتش‌بار، برج آجیل و برج قلعه‌ی سنگی نیز از دیگر جاذبه‌های دیدنی تبریز هستند.
در کنار اینها، مسجد کبود (مسجد جهانشاه) و برج تلویزیون شهر نیز از جاذبه‌های محبوب این شهر هستند.
در کل، تبریز با تنوع جاذبه‌های دیدنی‌اش، از جمله بازارهای پررونق، مساجد تاریخی، بناهای باستانی، باغ‌ها و پارک‌های زیبا و موزه‌های متعدد، می‌تواند یکی از بهترین مقاصد گردشگری در آذربایجان باشد.
به طور کلی، تبریز با تنوع جاذبه‌های دیدنی‌اش و میراث فرهنگی و تاریخی غنی، می‌تواند یکی از بهترین مقاصد گردشگری در ایران باشد.
با ما همراه باشید تا در ادامه جاهای دیدنی تبریز را به شما عزیزان به طور مفصل معرفی کنیم.
مسجد کبود
مسجد کبود یا مسجد جهانشاه، یکی از مساجد تاریخی تبریز از دوران حکومت قراقویونلوها در قرن نهم هجری است.
این مسجد با تنوع و ظرافت کاشی‌کاری، انواع خطوط و نقش‌های به‌کار رفته و هماهنگی رنگ‌ها به‌ویژه رنگ لاجوردی، به فیروزه اسلام شهرت یافته است.
با کاشی‌های معرق فیروزه‌ای و لاجوردی، انواع خطوط عالی مانند ثلث، نستعلیق، نسخ و طرح‌های هندسی و اسلیمی، این مسجد یکی از آثار ارزشمند معماری ایرانی به‌شمار می‌رود که به لحاظ شیوه معماری از سایر نمونه‌های معماری مسجد متمایز است.
این بنا با نام‌های مختلفی مانند گوی مسجد، مسجد شاه جهان، عمارت و مسجد مظفریه شناخته می‌شود.
مسجد کبود در اصل عضوی از یک مجموعه معماری بزرگ‌تر به نام «مجموعه مظفریه» بود که شامل مسجد، خانقاه، صحن و کتابخانه بود. امروزه تنها ویرانه‌های مسجدی به نام مسجد کبود از آن باقی مانده است.
بنا در سال ۱۱۹۳ هجری قمری به دلیل زلزله دچار آسیب فراوان شده و گنبدهای آن فرو ریخته است.
با این حال، باقی‌مانده این مسجد، شاهدی بر شکوه و زیبایی آن از قرن ۸۷۰ هجری قمری است. آدرس این مسجد خیابان امام خمینی، نرسیده به میدان ساعت است.
مسجد کبود یکی از جاهای دیدنی تبریز است و پیشنهاد می شود تا حتما از آن بازدید نمایید.
ارگ علیشاه
این مجموعه بی‌نظیر، با نام ارگ علیشاه شناخته می‌شود و یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین دیوارهای تاریخی کشور و همچنین از جمله مهمترین دیدنی‌های تبریز است.
با قدمتی ۷۰۰ ساله، ارگ علیشاه بنای نخستین خود را در میان سال‌های ۷۱۸ تا ۷۳۹ هجری قمری با هدف ساخت آرامگاه بزرگی در صحن مسجد علیشاه تبریز در هنگام وزارت علیشاه انجام داده است.
این مجموعه در اثر گذر زمان، همچنین زمین‌لرزه‌های متعدد این شهر (در حدود ۴۰ زمین لرزه) و نیز جنگ‌ها تا حدود زیادی تخریب شده است.
در حال حاضر، تنها بخش باقی‌مانده از این بنا دیوار مرتفعی است که به نام ارگ علیشاه خوانده می‌شود.
بنا به نقل قول‌ها و یادداشت‌های جهانگردان تاریخی، ارگ علیشاه تنها بنای مرتفع شهر تبریز بوده که حتی از دوردست دیده می‌شده است.
این مجموعه به اقتضای ویژگی‌های هر دوره، کاربری‌های متفاوتی نیز داشته است.
برای مثال، در دوران سلطنت قاجاریه، این مسجد و محوطه آن به انبار غلات و انبار مهمات نظامی تبدیل شده و ازاین‌رو، حصاری دور آن کشیده شد و به همین دلیل نام آن به ارگ تغییر یافت.
ساعت بازدید از ارگ علیشاه، از ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰ میباشد و آدرس آن در شهر تبریز، خیابان امام، چهارراه شریعتی، به سمت میدان ساعت، جنب مصلی امام قرار دارد.
ارگ علیشاه نیز در لیست جاهای دیدنی تبریز قرار دارد و یکی از مکان های دیدنی تبریز به شمار می رود.
بازار بزرگ تبریز
بازار تبریز با طول حدود یک کیلومتر، بزرگترین بازار سرپوشیده جهان است که در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
این بازار در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر زلزله با خاک یکسان شد؛ اما طولی نکشید که معماران زبردست آن را بازسازی کردند و بازار کنونی مربوط به اواخر حکومت زندیه و عصر قاجار است.
طاق‌ها و گنبدهایی با کاربندی‌های زیبا و ارتفاع بلند، سازه‌های آجری به‌هم‌پیوسته، آرایش مغازه‌ها، کثرت تیمچه‌ها و وجود تعداد زیادی مدرسه و مسجد که در کنار سراهای بازرگانی جای گرفته‌اند، این بازار را به‌عنوان نمونه‌ای عالی از محیط تجارت و زندگی اسلامی و شرقی به یادگار گذاشته‌اند.
این بازار از سمت شرق به عالی‌قاپو (مجموعه کاخ‌های ولیعهدنشین)، از سمت غرب به مسجد جامع محدود شده و از شمال، بخش‌هایی از شمال رودخانه مهران‌رود را شامل می‌شود و این دو بخش به‌وسیله پل‌های چوبی که در امتداد راسته بازار قرار دارند، به یکدیگر متصل می‌شوند.
اغلب تیمچه‌ها و سرای‌ها بازار دارای سه طبقه هستند که طبقه زیرین مخصوص انبار کالا، طبقه دوم تجارتخانه و محل کار و طبقه سوم جهت استراحت و آسایش طراحی شده‌است.
راسته‌های اصلی توسط راسته‌های فرعی به هم متصل شده‌اند و در فضاهای بین آن‌ها تیمچه‌ها و سراها قرار دارد.
تقاطع راسته‌ها در سه راهی‌ها و چهار راهی‌ها را طاق‌های آجری گنبدی پوشانده که بزرگترین گنبد بازار، گنبد تیمچه امیر و زیباترین نوع معماری آن تیمچه‌ی مظفریه است.
زمان بازدید: ۶:۳۰ تا ۲۱:۰۰
آدرس: خیابان جمهوری اسلامی
مسجد جامع تبریز
یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز، مسجد جامع تبریز است.
مسجد جامع تبریز که به مسجد جمعه و جامع کبیری هم مشهور است، یکی از قدیمی‌ترین عمارت‌های تبریز محسوب می‌شود و در موقعیت مکانی شگفت‌انگیزی قرار دارد که بازار تبریز آن را احاطه کرده است.
طبق اسناد تاریخی، قدمت این بنای زیبا و باشکوه را به دوران حکومت پادشاهان سلجوقی (قرون پنجم تا ششم هجری) تخمین زده‌اند.
متأسفانه به‌دلیل زمین‌لرزه‌ای که در سال ۱۱۹۳ هجری در شهرستان تبریز به وقوع پیوست، قسمت‌هایی از این اثر تاریخی از جمله چندین طاق آن، دچار تخریب و آسیب‌دیدگی شد.
بعد از زلزله و در دوران آغازین پادشاهی قاجار، فردی به نام حسینقلی خان دنبلی که از حاکمان وقت این دیار به‌شمار می‌آمد، این مسجد کهن را مورد ترمیم و بازسازی قرار داد و مسجد کنونی را احداث کرد.
با این حال، حضور طاق‌های بلند، آجرهای بسیار بزرگ و پایه‌های قطور مسجد، به‌وضوح نشان‌دهنده پیشینه طولانی و قدمت بسیار این عمارت ایران کهن هستند.
قدیمی‌ترین بخش مسجد، شبستان وسیعی است که طاق و گنبدهایی برفراز ستون‌های هشت‌گوش آجری دارد. زینت‌بخش آن گچ‌بری‌های ظریف و هنرمندانه دوره روادیان (مقارن سلجوقیان) است. در بخشی از محراب (بر فراز طاق محراب)، کتیبه‌ای با تزئینات گچبری به خط کوفی وجود دارد که مستندات تاریخی نشان از قدمت این کتبیه به دوران فرمانروایی ایلخانان مغول دارد. دو مناره بلند سه لایه و آثار فوق‌العاده کاشی‌کاری در ورودی مسجد نیز در همان بدو ورود توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کند.
آدرس این مسجد در تبریز، خیابان شهید مطهری، انتهای بازار تبریز، بخش جنوبی صحن مدرسه طالبیه و در حد فاصل مسجد حجت الاسلام و مسجد میرزا اسماعیل خاله اوغلی قرار دارد.
موزه آذربایجان
موزه آذربایجان، یکی از مهمترین و دومین موزه باستان‌شناسی ایران پس از موزه ملی، با زیربنایی ۲۴۰۰ مترمربع و سه طبقه، یک سالن نمایش در هر طبقه به ابعاد ۳۷ در ۱۲ متر، چند اتاق اداری و کتابخانه دارد.
این موزه آثار تاریخی و هنری متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی در بر دارد.
با این حال، به دلیل کمبود فضا، تنها بخش محدودی از گنجینه‌ای بیش از ۱۲ هزار قطعه اشیای عتیقه و هنری که ۲۳۰۰ قطعه آن به ثبت رسیده است، در سه طبقه موزه در دسترس بازدیدکنندگان قرار دارد.
در سطح همکف، آثار تاریخی پیش از تاریخ و پیش از اسلام، شامل سفالینه‌های تپه اسماعیل‌آباد با قدمت هفت هزار سال، جمع‌آوری شده‌اند.
همچنین، در سالن نمایش طبقه اول، اشیای باستانی تمدن نیشابور از قرن چهارم هجری که مشخصه آن‌ها به‌کارگیری لعاب سفیدرنگ با نقش و نگارهای اسلامی و خط کوفی است، در دسترس بازدیدکنندگان قرار دارند.
این موزه در خیابان امام جنب مسجد کبود و در ساعات مختلفی در فصول مختلف سال بازدید پذیرفته می‌شود.
در لیست جاهای دیدنی تبریز، حتما جایی برای موزه آذربایجان بگذارید!
پارک ائل گلی تبریز
یکی از مکان‌های محبوب و معروف شهر تبریز، شاه گلی تبریز یا ائل گلی است که در جنوب شرق شهر واقع شده و به عنوان یکی از نمادهای این شهر شناخته می‌شود.
در ابتدا، این مکان یک استخر بود که در دوران آق قویونلوها برای آبیاری باغ‌های شرق تبریز به‌کار می‌رفت و در دوره صفویه هم گسترش یافت.
در فصل زمستان، آب دریاچه یخ می‌زند و منظره‌ای خاص و زیبا به محیط اطرافش بخشیده است.
در وسط استخر، بنایی به شکل هشت ضلعی و دو طبقه به نام کاخ ائل گلی وجود دارد که در حال حاضر به‌عنوان رستوران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در محوطه شاه گلی، شهربازی، رستوران‌ها، فست‌فود و کافی‌شاپ‌های متعددی وجود دارد و همچنین هتل، مسافرخانه و دفتر جهانگردی نیز در آن فعال هستند.
عمق دریاچه شاه گلی ۱۲ متر است و می‌توان در آن قایق‌رانی کرد.
آدرس این مکان در تبریز، آزادراه کنارگذر جنوبی تبریز و در نزدیکی ایستگاه مترو ائل گلی قرار دارد.
مقبره الشعرا
مقبره الشعرا نیز، یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز است.
مقبره‌الشعرا یا آرامگاه شاعران، یکی از گورستان‌های تاریخی شهر تبریز در محله سرخاب و در تقاطع خیابان‌های ثقةالاسلام و عارف و در ضلع شرقی بقعه سیدحمزه و مقبره قائم مقام و ملاباشی قرار دارد.
این آرامگاه بیش از ۴۰۰ شاعر، عارف و رجال نامی ایران و کشورهای منطقه را در بر می‌گیرد که از حکیم اسدی طوسی تا استاد شهریار (آخرین فرد دفن‌شده در این آرامگاه)، به ترتیب از ۸۰۰ سال پیش به خاک سپرده شده‌اند.
در واقع، شهر تبریز در قرن ششم و پس از تبدیل به مرکز حکومت اتابکان آذربایجان، پناهگاه شاعرانی شد که زندگی آرام و آسوده‌ای را دور از جنگ و نزاع می‌جستند.
با توجه به متروکه شدن مقبره‌الشعرا پس از زمین‌لرزه‌های سال‌های ۱۱۹۳ و ۱۱۹۴ هجری قمری و مدفون شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریور ۱۳۵۰ خورشیدی، مسابقه‌ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبره‌الشعرا برگزار شد.
طرح غلام‌رضا فرزان‌مهر انتخاب شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز شد.
مقبره‌الشعرا نمادی از تلفیق هنر معماری سنتی و مدرن است که در بلندای این مجموعه فرهنگی و تاریخی قرار دارد و هر سال در تعطیلات نوروزی بیش از یک میلیون گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کند. مقبره استاد شهریار نیز در میان این مجموعه تاریخی و فرهنگی قرار دارد و بیش از ۳۰ متر ارتفاع دارد.
روستای کندوان تبریز
کندوان، یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی (۶۰ کیلومتری جنوب‌غربی شهر تبریز) در شهرستان اسکو، دارای پیشینه تاریخی هفت هزار ساله است که به خاطر خانه‌هایی که به شکل کندوی عسل در دل صخره‌های سنگی کنده شده‌اند شهرت دارد.
اهالی آن به مشاغل روستایی مانند کشاورزی، دامداری و تولید صنایع دستی اشتغال دارند و بالغ بر ۱۱۷ خانواده در داخل این صخره‌ها سکنی دارند.
کندوان به دلیل معماری و بافت خاص خود در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
این روستا در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوه سهند و سایر کوه‌های آتشفشانی منطقه در یکی از خوش آب و هواترین مناطق استان به وجود آمده است؛ مواد مذاب و گدازه‌های حاصل از فعالیت کوه‌های آتشفشانی به بیرون پرتاب شده و در طول سال‌ها روی هم انباشته شده‌اند.
همچنین این توده‌ها بر اثر عوامل طبیعی مانند باد و باران دچار تغییر شکل و تبدیل آن‌ها به کران‌هایی شده است که امروزه در منطقه قرار دارند. در طول زمستان به خاطر بارش برف مناظر خیره‌کننده‌ای در این منطقه به‌وجود می‌آید که ارزش دیدن دارد.
روستای کندوان یکی از جذاب ترین و جالب ترین جاهای دیدنی تبریز است و بازدید از آن به همه مسافران شهر تبریز پیشنهاد می شود.
کلیسای استفانوس مقدس
در منطقه تبریز و آذربایجان، جامعه بزرگی از ارامنه زندگی می‌کنند و به همین دلیل، چندین کلیسا در این منطقه وجود دارد.
تعدادی از این کلیساها در خود تبریز قرار دارند؛ اما با سفری به شهر جلفا به کلیسای بسیار معروفی به نام کلیسای سن استپانوس خواهید رسید.
این کلیسا دومین کلیسای مهم ارمنی‌های ایران است و پس از قره کلیسا، به لحاظ اهمیت مطرح است.
کلیسای سن استپانوس در استان آذربایجان شرقی در فاصله ۱۷ کیلومتری غرب شهر جلفا و در محلی به نام قزل وانک واقع شده است.
این کلیسا در سده نهم میلادی ساخته شد؛ ولی به علت زلزله آسیب‌های جدی دید که در دوران صفویه مرمت و بازسازی شد.
این بنا در تاریخ ۱۵ اسفند ۱۳۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نام کلیسای سن استپانوس از نام استپانوس (یا همان استفان در زبان ارمنی) شهید اول راه مسیحیت گرفته شده و در اکثر کشورهای جهان کلیساهای متعددی با همین نام وجود دارد.
همچنین به خاطر واقع شدن در محلی متروکه، به خارابا کلیسا نیز مشهور است.
با توجه به شیوه معماری بنا، مصالح ساختمانی و تزئینات زیبا و مفصل، می‌توان قدمت این بنا را بین قرن چهارم تا ششم هجری (دهم تا دوازدهم میلادی) قرار داد.
کلیه محوطه‌ی کلیسا در قلب کوه‌ها و در میان طبیعت سبز منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان قرار دارد.
این کلیسا مورد احترام تمام مسیحیان و تقریباً همه ادیان قرار دارد؛ اما در واقع، به کلیسای حواری ارمنی تعلق دارد.
در یک روز از سال، هزاران نفر از ارمنیان در این نقطه گرد هم می‌آیند تا ضمن زیارت، مراسم و مناسک خاص خود را انجام دهند.
کوه عون بن علی
مورد آخر از لیست جاهای دیدنی تبریز، کوه عون بن علی می باشد.
کوه عون بن علی یا کوه عینالی، که در ناحیه شمالی تبریز واقع شده، با رنگ سرخ خود چشم اندازی فوق العاده ای را به ارمغان می‌آورد.
ارتفاع بلندترین قله این کوهستان از سطح دریا ۱۹۶۰ متر است و به مجموعه‌ای از قله‌ها، تپه‌ها، دره‌ها و غیره گفته می‌شود که در یک مجموعه جغرافیایی مشخص قرار دارند.
کوه عینالی از سمت شمال به رودخانه تلخه رود (آجی چای)، دریاچه ارومیه و دره‌های شهرستان اهر، از شرق به چشمه کهلیک (کهلیک بولاغی)، از جنوب به سمت فرودگاه تبریز و از غرب به خیابان‌ها و شهرک‌های شهر تبریز می‌رسد.
بقعه عون بن علی نیز در این کوهستان واقع شده است و امکانات رفاهی نظیر تله‌کابین و رستوران این منطقه را به یکی از تفرجگاه‌های محبوب شهر تبدیل کرده است.
با توجه به وضعیت کوهستانی بقعه عون بن علی، علاقه‌مندان به ورزش می‌توانند از مسیر کوهنوردی و صخره‌نوردی به این مکان دسترسی پیدا کنند. همچنین، راه دسترسی ماشین‌رو و آسفالته از مسیر اتوبان پاسداران (کمربندی شمالی) تا بالای کوه و محوطه امامزاده امتداد دارد و در شب نیز به خوبی روشن است که چشم‌انداز زیبای کوهستانی را به نمایش می‌گذارد.
آدرس کوه عینالی در استان آذربایجان شرقی، تبریز واقع شده و از اتوبان پاسداران قابل دسترسی است.
تبریز شهری با بیش از 5000 سال تاریخ و فرهنگ است که دارای میراث فرهنگی و طبیعی فراوانی است.
برخی از جاهای دیدنی تبریز عبارتند از: آذربایجان موزه، باغ کاخ، مسجد کبود، برج آزادی، بازار تبریز، موزه جامع باستان شناسی، باغچه گلستان، کلیسای سنت ساویور، کاروانسرای شهرداری، برج قلعه نوی و بقعه عون بن علی. این جاذبه‌ها به دلیل معماری، تاریخ، طبیعت و فرهنگ، بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب کرده‌اند.
